اینترنت عراق، از بدترین اینترنت های جهان

اینترنت عراق، ضعیف و گران

سال 2000 میلادی ، شروع استفاده از اینترنت در عراق بود؛ هرچند به علت موانع نظام استبدادی صدام حسین در آن زمان، استفاده کنندگان زیادی نداشت ومنحصر در نیروهای سازمان های امنیتی-اطلاعاتی و برخی دانشجویان مدارج عالی آن هم با اخذ مجوزهای لازم می شد. در نتیجه طبق آمار حدود 12500 نفر در سال 2000 از اینترنت استفاده می کردند. این روند با سقوط صدام در 2003 با رشدی ملایم همراه شد و در سال 2014 تعداد استفاده کنندگان از اینترنت در عراق از 3 میلیون نفر گذشت، اما با گسترش امکانات و تجهیزات جدید، این عدد در سال 2018 با رشدی خیره کننده به حدود 20 ملیون نفر رسید که کمی بیش از نصف جمعیت عراق است.

این حجم از استفاده کنندگان و گسترش لحظه به لحظه خدمات اینترنتی و شبکه های اجتماعی ، نیاز وسیعی به پهنای باند و خدمات مربوطه را ایجاد می کند که سازمان های ارتباطی وظیفه تامین آن را برعهده دارند. هم اکنون علاوه بر بسیاری از دانشجویان، پژوهشگران و دانشمندان که برای تحقیقاتشان از اینترنت استفاده می کنند، اقبال زیادی نیز از سوی اکثر جوانان عراقی به چشم می خورد زیرا بیشتر وقتشان را در شبکه های اجتماعی می گذرانند. با این حال مردم عراق از کیفیت و قیمت اینترنت بسیار ناراضی هستند، مخصوصا که اخبار سرقت پهنای باند شرکت های اینترنتی بر این نارضایتی افزوده است.

علی الزاهد مدیر اجرایی شرکت زین عراق در این باره می گوید: قیمت های فروش دولتی اینترنت در مقایسه با دیگر کشورهای جهان بسیار بالاست و به نوعی گرانترین در جهان محسوب می شود. قوت وضعف اینترنت نیز در دست دولت بوده و حتی از تمام کارت شارژهای تلفن همراه 20 درصد مالیات اخذ می شود.

برخی از پژوهشگران عربی در تحقیقات خود بیان کرده اند که سرعت 2مگابیت/ثانیه که سرعت معمول خانگی در کشورهای عربی می باشد، در تونس برای یکسال 173 دلار هزینه دارد اما در عراق این رقم معادل 9000 دلار است! قیمت اشتراک ماهیانه اینترنت ثابت، برای حجم یک مگابایت 250 دلار است در حالیکه یک مگابایت اینترنت همراه به صورت آزاد 5 دلار هزینه خواهد داشت. کارشناسان علت قیمت پایین تر اینترنت همراه را ضعف دائمی آن و تعداد بالای مشترکین می دانند هرچند نسبت به میانگین جهانی باز هم گران است. موسسه آکامی نیز با بررسی اینترنت 185 کشور در جهان، عراق را در جایگاه 179 قرار داده که از افغانستان و سودان نیز پایینتر است.

برخی رسانه ها از فساد گسترده در واگذاری امتیازات انحصاری به شرکت های اینترنتی و خدمات تلفن همراه خبر می دهند. حامد علیوی مشاور سابق در وزارت ارتباطات به خبرگزاری یقین می گوید: سه شرکت اصلی بر خدمات تلفن همراه سیطره دارند (آسیا سل، زین و کورک) که همگی تابع احزاب و شخصیتهای سیاسی اند. اینترنت ثابت نیز در انحصار شرکت کردی نوروز، شرکت IQ و شرکت Earthlink و نیز شرکت های همکار آنهاست. نیجرفان بارزانی رئیس اقلیم کردستان مالک شرکت اول، و چند شخصیت سیاسی شیعی و کردی از حزب های حاکم نیز مالک دو شرکت دیگر هستند.

علیوی می افزاید: این شرکت ها سالیانه ملیاردها دلار سود خالص دارند، بدون اینکه یک دلار به وزارت ارتباطات هزینه ای بدهند و این نشان از فسادی حقیقی دارد.

منبعی دیگر در وزارت ارتباطات که نخواست نامش فاش شود می گوید: فساد در وزارت ارتباطات از جمله شرکای اصلی ضعف خدمات اینترنت عراق است. شرکت کردی نوروز تقریبا بر تمام خدمات اینترنت شمال و بخشی از وسط عراق مسلط است (شامل تمام اقلیم به اضافه استان های کرکوک، نینوی، صلاح الدین و بخشی از دیالی) و سود آن به صورت ماهیانه یک و نیم ملیارد دلار تخمین زده می شود بدون این که یک دلار مالیات به وزارت یا سازمان ارتباطات بپردازد. این مساله به دلیل توافقنامه ایست که این شرکت با دولت دارد و یکی از بهانه هایش جبران خسارتهای ناشی از داعش بوده است. همچنین امتیازات انحصار اینترنت در استان های مذکور در زمان حاکمیت ائتلاف آمریکایی در سال 2005 به این شرکت اعطا شده است.

این منبع ادامه می دهد: شرکت نوروز در ظاهر پهنای باندی معادل 700 گیگابایت/ثانیه را از ایران و ترکیه وارد می کند اما پهنای باند حقیقی آن 1600 گیگابایت/ثانیه است که از طریق قاچاق پهنای باند از کشورهای اطراف به قیمت های پایین تهیه می شود، و وزارت یا از آن مطلع نیست یا بر آن سرپوش می گذارد.

سال گذشته نیز کمیته بازرسی  از دائره تحقیقات، قاچاق اینترنتی گسترده ای را به پهنای باند 470 گیگابایت/ثانیه کشف کرد که مربوط به شرکتeartlink  بزرگترین شرکت خدمات دهنده اینترنتی در عراق بوده و از طریق امکانات خاص مثل کابل نوری انجام می شد. این شرکت به عنوان واسطه بین وزارت ارتباطات عراق و مردم، خدمات اینترنتی را به 13 استان عراقی می رساند.

این مسائل بخش کوچکی از وقایع مربوط به خدمات تلفن همراه و اینترنت در عراق است که حساسیت زیادی را در بین مردم این کشور برانگیخته است تا آنجا که نمایندگان نیز ناچار به پیگیری موضوع شده اند.

مضر خزعل  نماینده عراقی و عضو کمیسیون خدمات، ضمن بیان اینکه اینترنت در عراق بدترین نوع خدمات در عراق است، از نیت کمیسیون برای میزبانی نعیم الربیعی وزیر ارتباطات  و مطرح کردن سوالاتی در زمینه کیفیت و گرانی اینترنت پرده برداشت و بیان کرد که کمیسیون مدتهاست پیگیر موضوع است.

وضعیت ارتباطات و تجهیزات وخدمات مربوط به آن در عراق، فرصت مناسبی را  جهت سرمایه گذاری در این کشور ایجاد کرده است که وزارت ارتباطات جمهوری اسلامی ایران و سازمان ها و شرکت های مرتبط امکان استفاده از آن را دارند. چندی پیش نیز وزیر ارتباطات عراق بیان کرده بود: شرکت های ایرانی می توانند در حوزه شبکه فیبرنوری، نسل سوم و چهارم تلفن همراه، گذرگاه های بین الملل، پهنای باند اینترنت و زیرساخت های ارتباطی عراق سرمایه گذاری و مشارکت کنند؛ اما نکته مهم این است که همکاری در پروژه های بزرگ عراق، نباید موجب قرارگیری ایران در مظان اتهام  شود، مخصوصا هنگامی که سازمان های عراقی متهم به فساد گسترده بوده و هرگونه همکاری با این سازمان ها در انظار و اذهان مردم به همکاری در فساد و استعمار عراق، تفسیر و تاویل می شود، چه اینکه شبکه گسترده ای از رسانه ها در عراق مسئول تزریق چنین اندیشه ای گشته و تا کنون کم موفق نبوده اند! چه خوب است که نهادها و شخصیت های حقیقی و حقوقی قبل از عقد قرارداد با  طرف عراقی، از نهادهای مورد اعتماد در عراق وضعیت سازمان یا شخص طرف قرارداد را استعلام کنند تا بعدها خود یا نظام را دچار ضرر مادی و معنوی نکنند