آیا حملات اخیر آمریکا به عراق، غیرقابل پیش‌بینی بود؟
آیا این حملات آمریکایی‌ها غیرعادی و غیرقابل پیش‌بینی بود؟
در روزهای اخیر و پس از برخی حملات پراکنده به پایگاه «التاجی» در حومه بغداد، واشنگتن به این حملات واکنش نشان داد.
واشنگتن بار دیگر با حمله به برخی از مواضع ارتش، حشدالشعبی و پلیس عراق، نشان داد چندان اهمیتی برای حاکمیت این کشور قائل نیست.
واقعیت آن است که عراق در هر دو عرصه رسمی و عمومی، وضعیت بحرانی و منازعه‌آمیزی را تجربه می‌کند. در عرصه رسمی، بیش از سه ماه از استعفای نخست‌وزیر می‌گذرد و جریان‌های سیاسی همچنان در انتخاب فرد جایگزین ناکام بوده‌اند. انشقاق و اختلافاتی بین هرسه گروه شیعیان، کردها و اهل سنت وجود دارد که نمود روشن آن، روند رأی اعتماد به «محمد توفیق علاوی» بود.
در عرصه عمومی نیز اعتراضات مردمی در این کشور نشان داد، آرا و نظرات معترضان تا چه میزان با هم فاصله دارد؛ به‌نحوی که گاهی از هر گوشه میدان تحریر، مطالبه‌ای مطرح می‌شد. عده‌ای خود را هوادار و شیفته مقتدی صدر می‌دانستند، برخی روابط مناسبی با سفارت‌خانه‌های خارجی برقرار کرده بودند، دسته‌ای اعتراضات را بیشتر گذران روزمرگی قلمداد می‌کردند و البته گروهی نیز به کشتن شهروندان مشغول بودند.
از سوی دیگر با وجود حملات چند ماه اخیرِ نیروهای آمریکایی به خاک عراق که حتی به شهادت ابومهدی المهندس نیز منتج شد، چندان نمی‌توان اخراج نظامی واشنگتن از عراق را خواست گروه‌های سیاسی دانست. حتی بعید به‌نظر می‌رسد همه احزاب شیعه نیز به صورت واقعی -و نه شعاری- خواهان خروج نظامی آمریکا از عراق باشند و برای تحقق آن اقدامات عملی انجام دهند. آمریکایی‌ها نیز البته برنامه‌های بلندمدتی برای عراق، به‌ویژه مناطق غربی این کشور در نظر دارند؛ همان‌طور که در روزهای اخیر واشنگتن عملیات ساخت فرودگاه نظامی در غرب الانبار را آغاز کرد.
بنابراین و با توجه به مجموعه این شرایط، به‌نظر می‌رسد نقض حاکمیت عراق از سوی آمریکا، رفتاری غیرطبیعی یا غیرقابل پیش‌بینی نبوده، نیست و نخواهد بود. زیرا نظام سیاسی و اجتماعی عراق، مدت‌هاست سیگنال‌هایی را به واشنگتن ارسال می‌کند که با چنین سیاستی مخالفتی ندارد.
براساس برخی نظریات، کنشگران سیاست خارجی عموماً پس از محاسبه سود و زیان، تصمیم می‌گیرند. عراقی‌ها اگر می‌خواهند تصمیم واشنگتن را تغییر دهند، باید شالوده این محاسبات را برهم بزنند. حمله نظامی و نقض حاکمیت ملی عراق تا زمانی که خسارت قابل توجهی برای واشنگتن ایجاد نکند، ادامه خواهد داشت.
/ اندیشکده راهبردی تبیین
