اقای امیر موسوی مدیر مرکز تحقیقات استراتژیک و روابط بین‌ الملل ایران

امیر موسوی مدیر مرکز تحقیقات استراتژیک و روابط بین‌الملل ایران، کارشناس مسائل خاورمیانه و پژوهشگر تحولات جهان عرب درباره خروج نیروهای امریکایی از بغداد و ارتباط عراق و امریکا گفت: بحث روابط سیاسی، امنیتی و اقتصادی بین بغداد و واشنگتن  ادامه پیدا می کند آنها با دولت عراق قرارداد استراتژیک دارند و در زمان دولت آقای مالکی و دولت حیدر العبادی توافقاتی انجام دادند. ولی از نظر حضور نظامی فقط اجازه محدودی برای حضور و دفاع و حراست از سفارت دارند. غیر از این حضوری نخواهند داشت و باید نیروهای خود را از عراق خارج کنند خصوصا که بهانه حضور این نیرو ها مبارزه با داعش است و داعش پایان گرفته و آمریکا خود نابودی داعش را اعلام کرد

 

 

* با توجه به حضور آمریکا در تمام جنبه های سیاسی و نظامی عراق آیا خروج آمریکا از این کشور به راحتی میسر خواهد شد یا خیر؟

بستگی به اصرار پارلمان و دولت عراق و همچنین گروههای مختلف مردم بویژه حشدالشعبی و گروههای مقاومت دارد. بعید است حشد شعبی وارد این موضوع شده و به برخورد با نیروهای آمریکا بپردازد، ولی گروههای مقاومت تشکیل شده و در صورت عدم توجه آمریکا به مصوبه مجلس آمادگی برخورد با نیروهای آمریکایی را دارند. مجلس ظاهرا برای نخست وزیر فعلی شرطی گذاشته است و در صورت اجرای مصوبه مجلس به او رای خواهد داد.

مشکلی که الان وجود دارد تایید محمد رفیق علاوی توسط آمریکایی ها است آیا او می تواند این بحث را دنبال کند؟ همه این موارد به گروههای مقاومت بستگی دارد. اگر آمریکا این مساله را اجرا کرد و یا برای خروج خود درخواست مهلت کرد کارها به صورت آرامی انجام می شود. ولی اگر این کارها را انجام ندهند گروههای مقاومت وارد میدان می شوند. بیانیه های مختلف صادر شده و آمریکا را تهدید کرده اند که در صورت عدم خروج به عنوان نیروهای اشغالگر با آنها برخورد می شود. این امر باعث ایجاد تحولی در عراق می شود و شرایط سختی بوجود می آید چون آمریکایی ها با پشتیبانی گروههای سنی و کرد می توانند شرایط عراق را سخت کنند. متاسفانه گروههای پارلمانی سنی و کرد این مصوبه را تایید نکردند و خواستار ابقای نیروهای آمریکایی شدند و این مساله در عراق دو دستگی ایجاد کرده است.

 باید دید در آینده موضع مرجعیت در رابطه با این قضیه چیست؟ اگر مرجعیت نظر مثبت بدهد و تایید کرد و از آمریکا درخواست خروج کرد شرایط بسیار بهتر خواهد شد و عراقی ها می توانند با امکانات بهتری با آمریکا برخورد کنند اما اگر سکوت را انتخاب کنند کار برای عراقی های مبارز با حضور آمریکا دشوار خواهد شد. چشم برخی به موضع نجف است.

* آیا خروج آمریکا صرفا بعد نظامی خواهد داشت؟

بله. بحث روابط سیاسی، امنیتی و اقتصادی ادامه پیدا می کند آنها با دولت عراق قرار داد استراتژیک دارند و در زمان دولت آقای مالکی و دولت حیدر العبادی توافقاتی انجام دادند. ولی از نظر حضور نظامی فقط اجازه محدودی برای حضور و دفاع و حراست از سفارت دارند. غیر از این حضوری نخواهند داشت و باید نیروهای خود را از عراق خارج کنند خصوصا که بهانه حضور این نیرو ها مبارزه با داعش است و داعش پایان گرفته و آمریکا خود نابودی داعش را اعلام کرد این مساله توسط دولت عراق نیز تکرار شده است. ولی گروههایی در عراق که شامل تمام نیروهای سنی و کردهای شمال عراق است حضور آمریکا را تایید می کنند. متاسفانه شرایط فعلی عراق معترضین را دو قسمت کرده است. یک قسمت حضور آمریکا را تایید می کند و یک قسمت مخالف است.

امروز مخالفان حضور آمریکا یک قشر عمومی مردم هستند که تظاهراتی در بغداد و سایر شهرها انجام شد و گروههای مقاومت و پارلمان و دولت عبدالمهدی همراهی کردند ولی آقای محمد توفیق هنوز موضعی نگرفته و منتظر است تا رای اعتماد بگیرد. مجلس شرط خود را به او تحمیل کرده و رای اعتماد خود به او را مشروط به اجرای مصوبه دانسته اند.  احتمال دیگری نیز وجود دارد، اگر گروههای کرد، سنی و لیبرال های عراقی شیعه و غیر شیعه متحد شود و رای اعتماد به او بدهند که بیش از ۱۷۰ نفر هستند که قادر به تشکیل این رای هستند او خواهد توانست این مصوبه را اجرا نکند. چون برای قطعنامه خروج آمریکایی ها از عراق کمتر از ۱۷۰ رای جمع شده است. و دو سوم مجلس نبودند و در رای گیری شرکت نکردند. اگر تمام صندلی های مجلس پر شود و به محمد علاوی رای بدهند می توانند نظر مجلس قبلی را خنثی کنند و این به تحولات آینده بستگی دارد. البته من بعید می دانم کار به اینجا برسد.  گروههای مقاومت اهرم های دیگری در اختیار دارند و می توانند معادلات دیگران را بهم بریزند اما تا امروز هنوز آقای توفیق علاوی نظری نهایی اعلام نکرده است. طبق برخی از نظرات رسیده او عقیده دارد اخراج آمریکایی ها باید طی روند سیاسی آرامی صورت بگیرد یعنی باید مذاکره کرد و آمریکایی ها را برای خروج قانع کرد و نباید آنها را مجبور کرد و برایشان ضرب العجلی ایجاد کرد.

* نقش مقتدی صدر و مرجعیت عراق در اخراج آمریکایی ها چگونه است؟

مقتدی صدر جدی است. گروه سائرون نیز تشکلی ۳۵ نفره در مجلس است. و مرجعیت تا اینجا ساکت است. و کلا سعی می کند در مسائل سیاسی موضع گیری نکند و حالتی نصیحت گونه و پند دهنده دارند. ولی مردم می خواهند مرجعیت موضع بگیرد و بعید نیست آنها در صورت وارونه شدن شرایط و از بین رفتن نفع ملت دخالت کنند. وقتی شرایط در عراق سخت شد مرجعیت ورود کرد و فتوایی بر علیه داعش صادر شد. آیت الله سیستانی نیز در شرایط سخت نظر خود را اعلام می کنند. امروز یک مساله مصویه قانونی مجلس و مساله بعد اکثریت مردم عراق و بعد گروههای آموزش دیده و مسلح مقاومت هستند که توان فشار آوردن بر شش پایگاه نظامی عراق را دارند. الان باید دید بازی های سیاسی چه می کنند؟! کردها عقیده دارند اقلیمشان با خروج آمریکا به خطر می افتد و سنی ها می گویند ایران و شیعیان با خروج آمریکایی ها مسلط می شوند و ما ضعیف خواهیم شد. همانطور که اکثر پایگاههای آمریکایی در مناطق غربی و سنی نشین عراق است.

* آیا با خروج آمریکا مشکلی برای عراق پیش نمی آید؟

خیر پیش نمی آید. ما تجربه داعش را داشتیم که شیعیان به کردها و سنی ها کمک کردند و نشان دادند مخلصانه خون دادند و جوانان خود را از دست دادند و کشته های آنان کم نبود‌. درحالیکه داعش تماما در مناطق سنی نشین و کرد نشین عراق بود.

* در سال ۲۰۰۳ آمریکا به بهانه ساقط کردن صدام به عراق ورود کرد و با پیگیری های نوری المالکی آمریکا از عراق خارج شد سپس بخاطر داعش از او خواستند تا همکاری کند امروز عراق می خواهد آمریکایی ها را اخراج کند آیا آمریکا باز هم بهانه ورود به عراق را پیدا خواهد کرد؟

حرف آمریکا این است که می خواهد بماند ولی دیگر بهانه ای برای ماندن ندارند و قانونا باید خارج شوند خصوصا که بر خلاف مقررات عمل کرده اند و به حریم عراق و حاکمیت عراق تجاوز کردند و در خاک این کشور عملیات تروریستی داشتند و این برخلاف فلسفه حضور آنهاست که می بایست در جهت مبارزه با داعش و در مسیر همکاری با دولت عراق باشند. این عملا خلاف قانون است و از این منظر حضور آنها غیر قانونی است و فقط باید برای خروج با عراقی ها مذاکره کنند.

* با توجه به شرایط مهمترین ظرفیتهایی که در عراق وجود دارد چیست؟

ظرفیت اول حرکت قانونی بود که انجام شد و به احتمال زیاد بعد از این باید نیروهای مقاومت برای خروج آمریکایی ها ضرب الاجل تعیین کنند. آمریکا دو راه دارد او یا باید خارج شود و یا رویارویی کند ولی احتمال دوم را بعید می دانم چون شکست خواهد خورد. امروز گروههای مقاومت با تجربه ای که از جنگ داعش دارند و امکانات و تجهیزات پیشرفته خود قادر به مقابله با آمریکایی ها هستند بخصوص که آمریکا برای حضور در عراق مشروعیت قانونی ندارد و سازمان ملل و شورای امنیت دیگر اجازه ابقای نیروهای آمریکایی را صادر نمی کند. آمریکا امروز بخاطر بقای خود به سمت تقسیم کردن عراق پیش می رود و دو اقلیم کرد و سنی تشکیل خواهد داد که من آن را بعید می دانم چون جنگی تمام عیار پیش می آورد و نابود کننده زیربناهای این کشور است و عراقی ها به این اتفاق راضی نمی شوند. و یا مثل لیبی و سوریه متوسل به زور می شود. او برای استفاده از نفت مناطق نفتی را محاصره می کند ولی فعلا این تجاوز نیز بعید به نظر می رسد. عراق بعد از داعش دیگر قدرت تحمل جنگ و تقسیم و ویرانی را ندارند. امروز شرایط برای عراق بهتر شده و سوریه نیز آرام می شود و به نظر می رسد شرایط برای آمریکایی ها مساعد نیست.